Politie en actief burgerschap in veilige en niet-veilige wijken (2017/2018)

Het aantal burgerpraktijken in de veiligheidszorg neemt sterk toe, vooral op het gebied van toezicht en opsporing. Denk bijvoorbeeld aan de vele buurtpreventieteams en WhatsApp-groepen. Dergelijk actief burgerschap manifesteert zich echter niet alleen in ‘onveilige’ probleemwijken. Ook in de Vinex-wijken en woonkernen op het platteland is de animo voor veiligheidsinzet groot en werken burgers samen met de politie. Naar burgerparticipatie en politiebetrokkenheid is op lokaal niveau echter nog weinig onderzoek gedaan. Dit onderzoek voorziet in deze leemte maar verbreedt het gebruikelijke perspectief op onveilige wijken. Via een mixed methods aanpak (observaties, interviews, en analyse van interactie tussen politie en burgerverbanden) zoomt het nader in op de wisselwerking tussen politie en actief burgerschap en veiligheid in verschillende type wijken en gemeenten. Het onderzoek wordt uitgevoerd met financiering van het fonds Politie & Wetenschap en in samenwerking met socioloog Vasco Lub, met als adviserende partners Dr. Reinout Kleinhans (TU Delft) en Dr. Arjen Leerkes (EUR).

Verwachte einddatum: maart 2018

‘Grijs wonen’: de kansen en beperkingen van particulier huren en verhuren aan de onderkant van de Rotterdamse woningmarkt

In opdracht van Stichting 010 Woonfocus en onder de vlag van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken heb ik me in samenwerking met sociologe Anne van Summeren (Positive ID) gericht op de verhuur- en huurpraktijken in twee Rotterdamse wijken ‘op Zuid’ met een groot aanbod aan woningen die gerekend worden tot het ‘souterrain’: de Tarwewijk en Carnisse. We hebben daar gesproken met verschillende typen verhuurder en huurders om zicht te krijgen op de (ver)huurcondities in dit segment van de woningmarkt. Waar het dominante beeld van dit woningsegment bestaat uit misstanden en malafide praktijken (hypotheekfraude, uitbuiting van huurders, overbewoning en woonoverlast e.d.), hebben we juist ook gezocht naar de kansen die dit segment biedt voor huurders die in de praktijk vaak uitgesloten worden van de formele sociale en particuliere woningmarkt.

Publicatiedatum: April 2016

Onderzoek veiligheidsbeleving in Hoek van Holland, Beverwaard, Agniesebuurt en Hillegersberg Noord in opdracht van de Directie Veiligheid, Gemeente Rotterdam.

Binnen dit onderzoek heb ik samen met socioloog Vasco Lub (Bureau voor Sociale Argumentatie) gekeken naar de beleving van veiligheid onder bewoners van vier verschillende typen wijken op verschillende  locaties binnen de gemeente Rotterdam.  De verbetering in de geregistreerde criminaliteit en overlast bleek in de laatste metingen van de gemeente niet gevolgd te worden door de meting van de veiligheidsgevoelens. Tussen 2007 en 2012 is de categorie bewoners die zich ‘vaak’ of ‘altijd’ onveilig voelt gestegen. Om hier meer over te weten te komen zijn we in opdracht van de Directie Veiligheid op zoek gegaan naar antwoorden in de stad. Door middel van 63 interviews, 10 interviews met de wijkprofessionals en 48 dagdelen aan observaties verschaffen we inzicht in de beleving van veiligheid van bewoners. De uitkomsten van het onderzoek  resulteren in enkele kritieken op het meetinstrument van de gemeente. Zo is de beleving in lage statuswijken in de praktijk vaak beter dan de cijfers doen vermoeden en wordt onveiligheidsbeleving in de etnisch en economisch meer homogene wijken aan de randen van de stad in de metingen onderschat.  Ook zijn veel Rotterdammers positief over het veiligheidsbeleid van de afgelopen jaren, maar waarschuwen ze met name in de lage statuswijken voor het voorkomen van etnische profilering en de behoefte aan sociale maatregelen naast preventie en repressie van criminaliteit en overlast.  We eindigen met vier uitdagingen voor het beleid: het voorkomen van het terug afglijden van veiligheid in lage statuswijken, het keren van de angst voor de ‘ander’ in wijken in de periferie van de stad, het sturen van de symbolische mediatie van onveiligheidsgevoelens en het herstel dan wel vasthouden van het broze vertrouwen in de overheid. Ten aanzien van de veiligheidsmeting door de gemeente wijzen we op het belang van aanvullende kwalitatieve monitoring van veiligheidsbeleving, waarbij meer ruimte is voor het in kaart brengen van persoonlijke, wijkspecifieke en gebiedsoverstijgende dimensies van de beleving van veiligheid. Nu ligt het accent ons inziens erg sterk op het niveau van de wijk, terwijl de leefwereld van bewoners groter is en hun referentiekaders en verwachtingen onderling sterk kunnen verschillen.

Publicatiedatum: December 2015

Promotieonderzoek naar betekenissen van veiligheid en lokaal veiligheidsbeleid voor bestuurders, ambtenaren, professionals en bewoners in Rotterdam en Antwerpen.

In september 2007 is een start gemaakt met dit internationaal vergelijkende onderzoek naar veiligheid en lokaal veiligheidsbeleid in twee centrumwijken met problemen rond overlast, criminaliteit en onveiligheidsbeleving in Rotterdam en Antwerpen. Gedurende ongeveer drie jaar is er intensief veldwerk gedaan in beide locaties om zicht te krijgen op de betekenissen die verschillende actoren geven aan veiligheid en beleid dat hierop in zet. Hoe problematisch worden criminaliteit en overlast gevonden? Hoe repressief is beleid in de praktijk? En wat voor geloof hebben actoren in beleidsinterventies? Specifiek wordt gekeken in hoeverre betekenissen die actoren geven aan veiligheid en beleid op elkaar lijken aangezien beide steden inzetten op een vergelijkbaar lokaal veiligheidsbeleid in op hoofdlijnen vergelijkbare wijken. Daarnaast wordt er gekeken naar wat voor rol lokale contextverschillen daarbij spelen, zoals het politieke klimaat, nationale wetgeving en de beschikbaarheid van financiële middelen. Deze inventarisatie van verschillende perspectieven op veiligheid en veiligheidsbeleid binnen en tussen vier verschillende actorgroepen in twee wijken binnen twee verschillende steden laat zien dat veiligheid en veiligheidsbeleving complexer zijn dan de veronderstellingen en metingen waar de meeste beleidsmakers vanuit gaan. Tegelijkertijd plaatst dit etnografische inkijkje achter de schermen ook de ontwikkeling van eenvormige en statische lokale veiligheidsplannen en maatregelen in een verklarend perspectief van politiek populisme (de burger mag het zeggen) en een interveniërende overheid (voorzorg, risicotaxatie, proactie, reactie).

Verwachte einddatum: maart 2017